تولید و قیمت جهانی برنج در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد. این متن اقتباسی آزاد از مقاله دکتر حسین شیرزاد – تحلیلگر و دکترای توسعه کشاورزی ۲۶ دی ۱۴۰۱ است.
•برنج غذای اصلی بیش از نیمی از جمعیت جهان است
•و بیش از ۲۱ درصد کالری مصرفی جهانی را تشکیل می دهد.
•همچنین از مهم ترین غلات غذایی به ویژه در آسیا، اقیانوسیه و آفریقا است.
•بطوری که بسیاری از این کشورها به شدت به برنج وارداتی متکی هستند
•پس از نیشکر و ذرت، مقام سومین کالای کشاورزی برتر جهان را دارد.
•اما فقط نسبت کوچکی، معادل ۷‒۸ درصد از تولید جهانی برنج در خارج از مرزها مبادله می شود
•برنج سیصد و چهارمین محصول پرمعامله جهان است
•هند و چین به تنهایی نیمی از برداشت جهانی را عمدتاً برای مصارف داخلی تولید می کنند
•آسیا بزرگترین منطقه واردکننده برنج است – که عمدتاً به دلیل استفاده چین از برنج شکسته در خوراک دام است –
•به دنبال آن آفریقا که نیجریه، ساحل عاج و سنگال سه واردکننده اصلی آن هستند.
•کشورهای خاورمیانه نیز خریداران بزرگ برنج هستند.
•بر اساس گزارش USDA،بعد از هند و تایلند بعنوان بزرگترین صادرکنندگان برنج، (ویتنام، پاکستان، ایالات متحده، چین، میانمار و کامبوج) تقریبا ۹۰ درصد از تجارت جهانی برنج را تشکیل می دهند. شالیزارهای ایتالیا، بزرگترین تولیدکننده برنج اروپایی هستند.
حجم تولید جهانی و ذخایر برنج
USDA برآورد تولید جهانی برنج خود را برای سال ۲۰۲۳ به ۵۰۸ میلیون تن کاهش داده است
در میان صادرکنندگان عمده برنج، نسبت ذخایر این دانه به مصرف، که معیاری کلیدی برای در دسترس بودن عرضه است، در سال ۲۰۲۲/۲۰۲۳ به پایین‌ترین سطح در پنج سال قبل از آن کاهش یافت.
هند با ۴۲.۵ میلیون تن یا ۲۳ درصد از ذخایر جهانی برنج را در پایان سال ۲۰۲۱ در اختیار داشت.
چین با ۵۹ درصد از ذخایر جهانی اما حجم نسبتاً کم صادرات برنج چین به این معنی است که این کشور به طور قابل توجهی بر قیمت بین المللی برنج تأثیر نمی گذارد. حجم تولید و قیمت جهانی برنج بر هم اثر دارند.
بازار جهانی برنج
•تجارت جهانی برنج در سال ۲۰۲۳ به ۵۳ میلیون تن رسید.
صنعت برنج جهانی با ارزش فعلی ۲۸۷.۴۵ میلیارد دلار یکی از مهم ترین بازارهای جهان است. استفاده روزافزون از برنج در صنعت غذا و نوشیدنی (F&B) برای تهیه غذاهای مختلف یکی از عوامل کلیدی گرایش بازار را نشان می دهد.
قیمتهای جهانی
بدیهی است که تولید و قیمت جهانی برنج هر دو دائما در حال تغییرند.
•قیمت گونه «ایندیکا» که توسط مناطق جنوبی آسیا مصرف می‌شود، در طول دوره ۲.۴ درصد افزایش یافته،
•زیرا برنج نیم‌پز هندی بدون احتساب هزینه‌های حمل بار به قیمت ۳۷۰ تا ۳۸۵ دلار در هر تن فروخته شد.
•پارابویل پاکستانی، مناسب برای مصرف کنندگان بنگلادشی، به قیمت ۳۸۰ تا ۴۱۲ دلار،
• تایلندی با همین رقم به قیمت ۴۲۰ تا ۴۴۹ دلار و
•ویتنامی با قیمت ۴۱۰ تا ۴۲۶ دلار در هر تن، بدون احتساب هزینه حمل و نقل، معامله شد
عملکرد و نسبت برنج به شلتوک
•حدود ۵۰ درصد یا ۲۷.۷ میلیون هکتار از کل زمین های کشاورزی در تایلند برای تولید برنج استفاده می شود. (متوسط عملکرد 1.2 تن در هکتار)
•نسبت برنج به شلتوک – به عنوان مثال در تایلند (حدود 65%)
•تایلند یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده و صادرکننده برنج است. طی ۱۰ سال گذشته، تولیدات سالانه شلتوک برنج به طور متوسط ۳۱ تا ۳۳ میلیون تن بوده است که پس از فرآوری، ۲۰ تا ۲۲ میلیون تن برنج آسیاب شده تولید شده است.
سه کشور متعادل کننده قیمت برنج در بازار جهانی
•تایلند ، هند و ویتنام
•این سه کشور مانع از انحصار یکدیگر در بازار برنج می شوند.
•تجزیه و تحلیل همگرایی ها در بازار برنج نشان می دهد که بازارهای برنج تایلندی و ویتنامی یکپارچه هستند، اما تایلند رهبر قیمت است.
تأثیر تایلند بر بازار جهانی برنج
در حالی که تایلند در رتبه ششم تولید برنج در جهان قرار دارد، مصرف داخلی کمتر از ۵۰ درصد از کل تولید برنج را تشکیل می دهد لذا با توجه به اینکه تولید بسیار بیشتر از مصرف است، تایلند صادرکننده برنج سفید، برنج یاسمن، برنج نیم‌پز ، برنج شکسته، برنج چسبناک و برنج قهوه‌ای است.
تایلند مدتهاست تلاش کرده تا بازار جهانی برنج را کنترل کند. در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۱۲، تایلند نتوانست کارتلی با سایر صادرکنندگان برنج برای کنترل قیمت برنج ایجاد کند بر اساس این فرض که قیمت برنج بین‌المللی از قیمت برنج تایلندی تبعیت کند، تایلند دوباره سعی کرد با برنامه Paddy Pledge (PPP) که بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ اجرا شد، بر قیمت برنج کنترل یابد.
با این حال، قیمت بالای خرید تضمینی رقابت پذیری تایلند را از بین برد.
در حال حاضر، شرکت دولتی تجارت تایلند STE و سازمان انبار عمومی PWO برای ترویج سیاست تثبیت قیمت دولت، برنج را خریداری و می فروشد.
کنترل قیمت جهانی برنج
کاهش نسبت ذخایر این دانه به مصرف ß افزایش قیمت جهانی
البته انتظار می‌رود جمعیت هند در سال ۲۰۲۳ از چین پیشی گرفت و ذخایر بافر هند به اجبار تغییر کرد.
حدود ۱۵ درصد از تولید برنج هند صادر می شود و هند حدود ۴۰ درصد از تجارت جهانی برنج را به خود اختصاص داده است.
هند در ماه سپتامبر ۲۰ درصد عوارض بر صادرات برنج سفید و قهوه ای وضع کرد و صادرات برنج شکسته را که بعداً به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار می گرفت، غیرقانونی اعلام کرد.
برنج معروف باسماتی
•برنج باسماتی ۲.۱ درصد از کل تولید برنج را تشکیل می دهد.
•در سال ۲۰۲۲، تولید جهانی برنج باسماتی به ۳۲.۰۴ میلیارد دلار رسید.
•برنج باسماتی، به طور خاص، در درجه اول در هند و پاکستان کشت می شود. هند بزرگترین تولید کننده برنج باسماتی (حدود ۵ میلیون تن)است که بیش از ۷۰ درصد از تولید خود را در بازار جهانی برنج باسماتی به خود اختصاص داده است.
•هاریانا، پنجاب، هیماچال پرادش، اوتاراکند، اوتار پرادش، جامو و کشمیر، و دهلی بزرگترین ایالت های تولید کننده برنج باسماتی در هند هستند و در پاکستان، استان پنجاب بزرگترین تولید کننده این محصول است.
•خاورمیانه و آفریقا یکی از مصرف کنندگان قابل توجه برنج باسماتی است که ۳۷.۵ درصد از کل مصرف شالی را به خود اختصاص می دهد.کشورهای شورای همکاری خلیج فارس واردکنندگان عمده انواع باسماتی محصول شالیزاری هستند.
قیمت برنج مورخ 27 بهمن 1401 در فروشگاه با بسته بندی و سورت
قیمت برنج در ایران با حجم تولید و قیمت جهانی برنج تا حدودی هماهنگ است و اما در برخی موقعیت ها حرکت این دو مغایرتهایی با هم دارد.
•برنج هاشمی آستانه کیلویی ۱۳۶ هزار تومان
•برنج هاشمی مازندران کیلویی ۱۱۲ هزار تومان
•برنج فجر کیلویی ۸۷ هزار تومان
•برنج ندا کیلویی ۶۷ هزار تومان
•برنج شیرودی کیلویی ۶۵ هزار تومان
•برنج عنبر بو کیلویی ۷۲ هزار تومان
•برنج پاکستانی سوپر کرنل برند طبیعت کیلویی ۵۸۵۰۰ تومان
•برنج پاکستانی “۳۸۶” برند شهر خاطرات حدود ۳۵ هزار تومان
•برنج هندی درجه یک طبیعت کیلویی ۶۴۲۰۰ تومان برنج هندی خاطره دانه بلند ۴۹ هزار تومان
هزینه‌ها
کسر می شود.
– 10 هزار تومان بابت کیسه
– 10 تا 15 درصد بابت خرده فروشی
– 10 درصد توزیع
-2 هزار تومان هزینه حمل
–
به عنوان مثال برنج هاشمی مازندران می‌شود حدود 80 هزار تومان
جداول
آمار تولید و قیمت جهانی برنج در جداول زیر خلاصه شده است که در متن فوق توضیحات آنها ارائه شده است.
جدول سهم ارقام مهم برنج از بازار جهانی
| Type | Where grown | Percent of global rice trade |
| Indica | Tropical and subtropical regions such as Southeast Asia and South Asia | 70-72 |
| Aromatic (jasmine and basmati) | Primarily Thailand, Vietnam, Cambodia, India, and Pakistan | 20-22 |
| Japonica | Regions with cooler climates such as Japan, Korea, parts of China, California, Europe, and Australia | 6-7 |
| Glutinous and other specialty rices | Southeast Asia | 2-3 |
جدول قیمت انواع برنج
| Long-grain rice | $14.00 per hundredweight |
| Southern Medium and short Grain | $14.00 per hundredweight |
| Temperate Japonica (California) | $17.30 per hundredweight |
جدول حجم تولید سالانه برنج کشورها
| Country | Annual average production, million tons, milled basis |
| China | 148.277 |
| India | 120.544 |
| Indonesia | 34.960 |
| Bangladesh | 34.772 |
| Vietnam | 27.310 |
| Thailand | 19.417 |
| Burma | 12.800 |
| Philippines | 12.170 |
| Pakistan | 7.962 |
| Brazil | 7.658 |
Source: USDA, Foreign Agricultural Service, Production, Supply and Distribution database.
جدول حجم مصرف برنج در کشورها
| Country | Annual average consumption, million tons, milled basis 1/ |
| China | 150.621 |
| India | 104.170 |
| Bangladesh | 36.100 |
| Indonesia | 35.517 |
| Vietnam | 21.383 |
| Philippines | 14.717 |
| Thailand | 12.600 |
| Burma | 10.433 |
| Japan | 8.250 |
| Brazil | 7.333 |
| Note: 1 tonne = 2,204.62 pounds. 1/ Includes a residual component that accounts for post-harvests losses in processing, marketing, and transporting. Source: USDA, Foreign Agricultural Service, Production, Supply and Distribution database. | |
منبع : فود پرس
